Ennio Morricone – maestro filmów Sergio Leone

Ennio Morricone

Był spadkobiercą po innym włoskim wirtuozie muzyki filmowej – Nino Rocie. Skomponował utwory do ponad 500 filmów – Ennio Morricone – wybitny twórca światowej klasyki.

Ennio Morricone urodził się w 1928 roku w Rzymie, w rodzinie o muzycznych tradycjach. Ojciec przyszłego kompozytora był trębaczem. Morricone ukończył rzymskie konserwatorium i bardzo wcześnie zaczął tworzyć własne utwory muzyczne. Początkowo nie wiązał swojej przyszłości z filmem, a z repertuarem muzyki poważnej. W 1956 roku kompozytor ożenił się z Marią Travia, z którą doczekał się czworga dzieci. Jako młody artysta zarabiał na życie jako trębacz i autor piosenek dla radia. Zajmował się również muzyką eksperymentalną wraz z grupą kompozytorów – G.I.N.C.

Maestro i film

Pierwszym poważnym zetknięciem Morricone z muzyką filmową było przygotowanie ścieżki dźwiękowej do komedii Luciana Salce pt. „Faszysta”. Dopiero jednak nawiązanie współpracy z Sergio Leone zaowocowało prawdziwą erupcją talentu włoskiego kompozytora. Co ciekawe, obaj twórcy poznali się jeszcze w szkole podstawowej. Jako dojrzali twórcy stanowili zaś nieodłączny i wybitny tandem.

Filmem inicjującym współpracę Leone i Morricone był obraz „Za garść dolarów” (1964). Dzieło to doczekało się kolejnych części – „Za kilka dolarów więcej” (1965) i „Dobry, zły i brzydki” (1966). Wszystkie filmy należą do gatunku określanego jako spaghetti western, a główną rolę zagrał w nich Clint Eastwood. Muzyka Morricone doskonale współgrała z klimatem gatunku. Kompozytor nawiązywał do muzyki eksperymentalnej, tworzył całości z gwizdnięć, wystrzałów czy dźwięków harmonijki ustnej, nawiązując, a jednocześnie odcinając się od tradycji westernu. Była to zupełnie nowa jakość w muzyce westernowej, odzwierciedlała mentalność ludzi Dzikiego Zachodu, prostotę farmerów, bezwzględność rewolwerowców. Była jednocześnie poważna i ironiczna.

Muzyka filmowa Ennio Morricone - Dawno temu w Ameryce

Największym wspólnym osiągnięciem reżysera i kompozytora stał się jednak dopiero film „Dawno temu w Ameryce” (1984) z Robertem De Niro w roli głównej. Gangsterski dramat o środowisku mafii stał się niejako wizytówką Morricone i najlepszym podsumowaniem jego osiągnięć do lat 80. XX wieku. Warto dodać, że w tamtym czasie kompozytor współpracował również z innymi reżyserami, zarówno włoskimi, jak Pierro Paolo Passolini i Bernardo Bertolucci i twórcami amerykańskimi, jak John Carpenter („Coś”) czy Brian De Palma („Nietyklani”).

Morricone w Hollywood

Od lat 80. XX wieku Morricone zalicza się do ścisłej czołówki najwybitniejszych kompozytorów filmowych. Otrzymał pięciokrotną nominację do Oscara za ścieżki dźwiękowe do filmów: „Niebiańskie dni” (1978) Terrence’a Malicka, „Misja” (1986) Rolanda Joffe, „Nietykalni” (1987) B. De Palmy, „Bugsy” (1991) Barry’ego Levinsona, „Malena” (2000) Giuseppe Tornatorego. W 2016 roku artysta otrzymał nagrodę Akademii Filmowej za muzykę do filmu „Nienawistna ósemka” Quentina Tarantino. W 2007 roku Morricone został zaś odznaczony Oscarem za całokształt twórczości. Statuetkę wręczał kompozytorowi Clint Eastwood. Co ciekawe, Eastwood proponował kompozytorowi współpracę przy swoich filmach, jednak ten odmówił ze względu na zaangażowanie w dzieła S. Leone. Po latach Morricone zdradził jednak, że żałuje owej odmowy.

Wśród licznych prestiżowych wyróżnień kompozytora znalazły się również nagrody BAFTA, Złoty Glob, Srebrna Taśma czy Dawid Donatella. W ciągu swojej długiej kariery Morricone współpracował również z takimi reżyserami, jak Franco Zeffirelli. Mike Nichols, Pedro Almodovar czy polscy twórcy – Roman Polański („Frantic”) i Jerzy Kawalerowicz („Maddalena”). Pisał muzykę do produkcji telewizyjnych, jak np. serial „Ośmiornica” (1984) oraz komponował dla wielkich gwiazd piosenki – Zucchero, Andrea Bocelli czy Sting.

Literatura:

„Encyklopedia kina”, pod red. T. Lubelskiego, Kraków 2010.